Revolutie?

Op 14 juli 1789 schreef de Franse koning Lodewijk XVI tegen de avond in zijn dagboek: 'Quatorze Juillet: rien', wat zoveel wil zeggen als: '14 juli: niks te melden.' Toch was er die dag wel degelijk iets voorgevallen, alleen wist de koning dat nog niet. Op zoek naar buskruit voor eerder buitgemaakte musketten, had een menigte protesterende Parijzenaars de gevangenis annex munitiedepot Bastille bestormd. Daarbij waren de acht gevangenen die er opgesloten zaten (waaronder naar verluidt: 4 valsemunters en 1 seksuele delinquent) bevrijd en waren enkele bewakers, inclusief de commandant van het fort, ene markies De Launay, een kopje kleiner gemaakt.
`s Nachts wekten de raadsheren van koning Lodewijk hun vorst om hem het slechte nieuws mee te delen.  ´Het is een revolte!´riep de koning uit. 'Nee majesteit', was het antwoord  ´Het is een revolutie´.
Ik hoorde deze anecdote zondag 13 februari in het VPRO-radioprogramma OVT. Aanleiding was natuurlijk de recente gebeurtenissen in Egypte, waar demonstrerende Egyptenaren in verzet verenigd op het Tahrirplein, president Mubarrak tot aftreden dwongen en democratie eisten. Inmiddels is de revolutie naar naburige landen overgeslagen en mort ook het volk in Marokko en vooral Lybie. In Egypte is Mubarrak is vertrokken, maar democratie is nog ver weg. De vraag is dan ook of je hier wel van een echte omwenteling, een revolutie kunt spreken.
Want wat betekent die term revolutie? Ook in 1789 was daar al gesteggel over, als je bovenstaande anecdote mag geloven.
Wanneer je als (aankomend) politicoloog een bepaalde term wilt checken, kun je natuurlijk op Wikipedia kijken. Wil je echter zeker zijn van het wetenschappelijk gehalte van de gevonden informatie, kijk dan ook in de International Encyclopedia of  the Social & Behavioral Sciences (IESBS), die via de Digitale Bibliotheek voor studenten en medewerkers van de UvA toegankelijk is.

Je kunt deze database vinden door bijvoorbeeld in het database-zoekvak te zoeken op soort en de optie Encyclopedieen te selecteren.

In de IESBS vind je via Subject Classification snel allerlei belangrijke artikelen over (definities van en theorievorming rond) revolutie(s), compleet met gerelateerde artikelen en literatuurverwijzingen. Zie bijvoorbeeld het artikel van R.Aya, getiteld Theories of revolutions (p.13314-13317).