Verwoestijning en andere rampen

Langs geleden, ergens in de jaren zeventig van de vorige eeuw, heb ik Tanzania bezocht. Het was een reis bedoeld voor mensen die erover dachten in de ontwikkelingshulp te gaan werken. Dat is iets wat je je nu niet meer kunt voorstellen, maar toen nog redelijk vaak voorkwam!
Zelf ben ik uiteindelijk niet de ontwikkelingshulp ingegaan (ik had er ook niet de juiste kwalificaties voor), maar het was wel een boeiende tocht. In dat straatarme Tanzania, waar door de droogte niets groeit en helaas ook geen delfstoffen in de bodem zitten, bezochten wij een dorpje op het platteland. Trots lieten de inwoners daar zien hoe ze toch probeerden groente te verbouwen. Ze hadden een stuk of tien diepe kuilen gegraven (om dichter bij het grondwater te komen) en op de bodem van elke kuil stond een enkel, zielig tomatenplantje. Of het iets geworden is met die plantjes weet ik niet. Wel weet ik dat de reis een enorme cultuurshock was en dat ik mij, eenmaal weer thuis, nog lange tijd verbaasde over de rijkdom, overvloed en verspilling in onze westerse wereld.
Hoe dan ook, aan die kuilen met tomatenplantjes moest ik denken toen ik bovenstaande foto van de UNCCD tegenkwam, de United Nations Convention to Combat Desertification.

Want met al dat gepraat over de bedreigde euro en het reddingsplan voor Griekenland zou je bijna vergeten dat de wereld niet alleen kampt met een economische crisis, maar ook met wereldwijde milieuproblemen.
Door klimaatverandering, intensieve landbouw, erosie etc vallen grote gebieden in de wereld ten prooi aan verdroging en verwoestijning, terwijl andere streken geconfronteerd worden met steeds terugkerende overstromingen. In beide gevallen zijn de sociaal-economische gevolgen rampzalig: misoogst, hongersnood, ziekte, armoede, onderontwikkeling.
Ook is er in vele landen sprake van ernstige vervuiling als gevolg van industrie (denk bijvoorbeeld aan de olievervuiling in de Niger-delta). Voeg daarbij nog ellende als aardbevingen, tsunami's en kernrampen, waarvan we dit jaar enkele akelige voorbeelden hebben gezien, en het is duidelijk dat dit alles de internationale politieke stabiliteit ernstig in gevaar kan brengen.

Het is juist dit laatste, internationaal politieke veiligheidsaspect dat centraal staat in: Coping with global environmental change, disasters and security: threats, challenges and risks. Ed. by H.G. Brauch e.a. (2011)
Het boek bestaat uit 95 peer reviewed hoofdstukken, geschreven door 164 auteurs uit 48 landen. Een van de editors is UvA-hoogleraar beleidswetenschappen John Grin, die zich in eerdere publicaties al uitgebreid bezighield met o.a. het onderwerp watermanagement.

Coping with global environmental change, disasters and security is in de UvA-catalogus als e-book beschikbaar.