Pootjebaden in de Middellandse Zee

Al weken zijn de ministers en fractievoorzitters van de huidige gedoogcoalitie in een hermetisch gesloten Catshuis aan het onderhandelen over nieuwe bezuinigingen. Er worden geen mededelingen aan de pers gedaan over wat besproken is. Nadat deze week Geert Wilders zich had teruggetrokken, leek het even of de onderhandelingen waren stukgelopen. Maar inmiddels zitten de heren + een dame weer vrolijk (of niet vrolijk, dat weten we niet) rond de onderhandelingstafel. Omdat door een dergelijk overleg tussen kabinet en fractievoorzitters de Tweede Kamer in feite buiten spel wordt gezet, viel in de kranten al vaak de term 'achterkamertjespolitiek'.

Toen ik deze term las moest ik direct aan mijn schoonvader denken. Hij verfoeide 'achterkamertjespolitiek'. Ook de verhoging van de AOW-leeftijd en helemaal het korten op de pensioenen die nu uitgekeerd worden, waren hem een doorn in het oog. Ik schrijf in de verleden tijd, omdat mijn schoonvader Reinder Rispens afgelopen zondag 25 maart op 99-jarige leeftijd is overleden.
Zijn leven omvatte (op zeven maanden na) een eeuw. Een eeuw waarin de wereld enorm is veranderd. Toen hij in 1912 (het jaar van de  ramp met de Titanic!) geboren werd was er nog nauwelijks gemotoriseerd verkeer, hadden veel huizen nog geen badkamer en toilet en leefden veel mensen nog in bittere armoede. Ook bij mijn schoonvader thuis hadden ze het niet breed. Hij werd geboren op 18 oktober 1912 in Hennaard, Friesland, als zoon van een landarbeider. Hoewel Reinder goed kon leren, moest hij direkt na de lagere school gaan werken als boerenknecht. Hij zat vol verhalen over het harde leven op het Friese platteland, de strijd tussen boeren en knechten en wat een zegen het was, dat later, na de oorlog, de sociale voorzieningen kwamen.

In 1950 laadde Reinder - op zoek naar een betere toekomst -  het huisraad op een kar met paard ervoor en  verhuisde samen met zijn vrouw, Ynskje Zeilstra en (toen nog) vijf kinderen naar de recent drooggelegde Noordoost Polder. Ze vestigden zich in Emmeloord en betrokken een van de eerste rijtjeshuizen. In de polder was volop werk voor landarbeiders. Reinder volgde een cursus over aardappelziektes en werd een veelgevraagd controleur van aardappelpercelen. Desondanks bleef het nog lange tijd sappelen om de eindjes aan elkaar te knopen en de kinderen een goede opleiding te kunnen laten volgen.
In 1977 ging mijn schoonvader met pensioen, hetgeen niet betekende dat hij achter de geraniums ging zitten. Tot op hoge leeftijd verbouwde hij groente op zijn volkstuin en fietste in de zomer doodgemoedereerd met een mudje aardappelen achterop naar huis.
Het overlijden van zijn vrouw in 1992 was een grote klap voor mijn schoonvader. Maar hij bleek goed voor zichzelf te kunnen zorgen, kookte (tot voor 2 jaar) zelf en heeft tot aan zijn dood zelfstandig gewoond.
Dat hij oud was wilde niet zeggen dat hij ouderwets was. Hij las de krant, keek TV en was geïnteresseerd in nieuws, politiek en sport. Als wij op vakantie waren geweest naar bijvoorbeeld Italië, wilde hij altijd weten of we daar ook akkers hadden gezien en wat voor gewassen daar op stonden! Ook vroeg hij - zelf Nederlands Hervormd - welke godsdienst er in het vakantieland beleden werd, hoe de kerken er uitzagen etc.
Ik bewaar dierbare herinneringen aan een reisje dat we met hem hebben gemaakt naar Barcelona. Dat reisje was een kado van alle kinderen en kleinkinderen voor zijn 90ste verjaardag in 2002. Daar bleek weer eens hoe vitaal hij nog was. Omdat hij slecht zag, waren de vele trappen in de metro een probleem, maar geholpen door ons ('Pas op, heit, afstapje!') nam hij blijmoedig alle barrières. Na uren sjouwen door Barcelona opperde ik voorzichtig om op een terrasje een kopje koffie te drinken. 'Nee hoor, antwoordde mijn schoonvader dan, 'Ik ben helemaal nog niet moe'. Als ik dan zei dat ik wél moe was, was hij bereid om even op een terrasje neer te strijken, maar niet te lang, want er was nog zoveel te zien!
Het meest ontroerende moment vond ik, toen we aan het strand van Barcelona stonden en mijn schoonvader te kennen gaf dat hij altijd al had willen pootjebaden in de Middellandse Zee. Het was november, maar het water had nog een heel aangename temperatuur. Dus gingen de schoenen en sokken uit, de broekspijpen werden omgeslagen en daar stond Reinder Rispens uit Emmeloord, 90 jaar oud, met zijn voeten in het azuurblauwe water. Zo wil ik mij hem graag herinneren,  niet zoals hij na een hersenbloeding op 20 maart in het ziekenhuis in Sneek belandde, maar zoals hij was in 2002: met opgerolde broekspijpen en een lach op zijn gezicht, pootjebadend in de Middellandse Zee.